Op mijn zoektocht naar de betekenis van de slang kwam ik terecht bij de oude mythen en sproken. Een Perzisch sprookje was het eerste dat ik vond. Het ging over goed en kwaad een begrip zo oud als de wereld. Het dualisme.

Het gedachtegoed van Zarathoestra en de Avesta, Ahura Mazda.

‘Niet door de toorn wordt de geest van zwaarte verdreven, maar door lachen,’ aldus sprak Zarathoestra

Perzië is de bakermat van onze beschaving; en vormt voor velen het begin van de enorme cyclus van het leven, het verhaal dat ik in mijn schilderij wil vertellen in een enkel beeld als dat al mogelijk is.

Mijn schilderleraar is in Iran geboren. Hij zette voor de grap mijn naam in het Perzisch in de zonneschijf achter het hoofd van de vrouw in mijn schilderij. Het geeft een bijzonder effect. Ik ben vrij het weg te schilderen, ik heb besloten deze mooie tekens te laten staan.

Het beeld begint langzaam vorm te krijgen. De kleuren; terra en okers, rood en geel. Mysterie, zelfs voor mij, de maker van dit beeld blijft verborgen hoe het schilderij er uiteindelijk uit zal gaan zien.

De vrouw en de slang. ‘Blijf de aarde trouw’ schreef Nietzsche doelend op een nieuw evangelie, het wereldbeeld, de voorstelling en de wil. Wordt de aarde ook niet als Alma Mater vereerd?

Inmiddels zijn er al schilderend een paar figuren ingeslopen, wat ze me te zeggen hebben weet ik niet, ze lijken vastgeketend aan de vrouw en duiden op haar eerdere- of zelfs mogelijk volgende levens. De slang vervelt de vrouw wordt herboren, draagt nieuw leven in zich. Wedergeboorte en groei. Verstild in de tijd.

Al met al groeit mijn honger naar sprookjes waar de vrouw en de slang een rol in spelen.

Zo blijken er veel verhalen te bestaan met dit onderwerp en ze komen van over de hele wereld vandaan.

In tegenstelling tot de Europese traditie waar de slang het symbool is van verraad en van slechtheid, is dit dier in de Noord- Afrikaanse traditie voorwerp van verering. Bij sommige graven van heilige oorden worden slangen speciaal gevoerd. Hier is de slang de boodschapper die soms zelfs de gelovige aanspoort ter bedevaart te gaan.

Er zijn verhalen waarin meisjes met slangen huwen en in het verhaal over het ontstaan van het lichtfeest Divali heeft de slang een hoofdrol in de gedaante van de dood, om de slang te eren worden de lichtjes ontstoken en offergave neergezet, de slang is gevleid, hij kan echter niet over leven en dood beslissen en met een list weet de slang voor koning Satvan de god van de dood te bedotten zodat zijn ziel terug wordt gestuurd om nog zeventig jaar te leven.

Als dank stelde de koning deze feestdag in en tot op heden wordt dit feest van het licht nog gevierd.

Het gaat te ver de sproken die ik vond hier allemaal te vertellen, ik zal volstaan met de titel en de bronvermelding zodat de geïnteresseerde lezer de verhalen zelf kan lezen.

Zo kan een spontaan ontstane tekening leiden tot een speurtocht door de magische wereld van de mythen. En ik ben er van overtuigd dat men er een boek aan kan wijden, voor mij volstaat het te weten dat het een symbool is dat over de hele wereld gekend wordt. Dat het een positieve en een negatieve betekenis kan hebben, goed en kwaad; maar bovenal een beeld kan weergeven van de cyclus van het leven. In het ene sprookje eist de slang offers, in het andere verhaal is hij hulpvaardig. Een ding komt steeds naar voren; de slang en de vrouw horen duidelijk bij elkaar, en dat is, naar blijkt, al zo vanaf het begin der tijden.

 

 

Zahhak de heerser met de slangen schouders

Het ontstaan van Divali

Bron: "Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Feesten. Verhalen over feesten uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" verschenen bij Uitgeverij Lemniscaat, Rotterdam, 1991

De witte slang

Het meisje dat met de slang trouwde

Het meisje en haar vriend de slang

LI JI


Bron van deze versie:
"Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Draken en andere vreemde wezens. Verhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" Uitgeverij Lemniscaat, Rotterdam, 1991.
Toelichting:
De legende van het dappere meisje Li Ji, dat een einde maakt aan de mensenoffers aan een reusachtige slang, is afkomstig uit het gebied van de huidige provincie Fujian. Hij werd in de eerste helft van de vierde eeuw voor het eerst op schrift gesteld door Gan Bao, in zijn 'Naspeuringen naar het bovennatuurlijke (Soushenji)'.

Het Drakendoder thema komt in de verteltraditie van de hele wereld voor (behalve in Australië). Ook dit verhaal is hier een klassieke vertegenwoordiger van. Alle elementen zijn aanwezig: het land in nood, het monster en de maagden die geofferd worden, de radeloze koning, de held (In deze vrij korte Chinese versie een heldin), het dier als helper, de strijd en natuurlijk de beloning: het huwelijk van de held met de koning. Naast het feit dat er een heldin is, is haar reactie op de gesneuvelde maagden ook wel bijzonder.
"Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Dieren. Dierenverhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" Lemniscaat, Rotterdam, 1990.Uit: Y. Poortinga, De ring van het licht, no. 268, pp. 392-393. Verwant met het eerste sprookjes van ' Grimm’ Toelichting:
Dit Friese volksverhaal kent geen andere Nederlandse varianten. De bron ervan is onbekend. Het motief van het hulpvaardige dier is internationaal verbreid.
"Swahili sprookjes" verzameld en vertaald door Kris Berwouts. Uitgeverij Elmar, Rijswijk, 1993.
Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Draken en andere vreemde wezens. Verhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" Uitgeverij Lemniscaat, Rotterdam, 1991.
Legenden uit een ver verleden en Perzische mythen van Vesta Sarkhosh Curtis

 

De verbeelding van het denken (uitgeverij contact Amsterdam/Antwerpen)